Höfundarréttur og einkaleyfi

Hugverkaréttur listamanna er verndaður með höfundarrétti til 70 ára eða lengur, en hugverkaréttur raunvísinda- og uppfinningamanna aðeins til u.þ.b. 20 ára með einkaleyfum. Þetta er illskiljanlegt misræmi.

Einar Stefánsson

Höfundarréttur laga verður 70 ár

Athugasemdir

[Bjarni Rúnar Einarsson, 23.4.2009 kl. 16:33]

Jamm, stytta hvorttveggja í 5 ár, það væri strax til bóta. :-)

[Gunnar (IP-tala skráð) 23.4.2009 kl. 20:29]

í fyrsta lagi þá er þessi frétt kolröng!   höfundaréttur laga og tónverka helst til 70ár eftir dauða lagahöfunds/tónskálds.  Stravinsky dó 1971 svo erfingar hans fá höfundarréttargjöld til 2041, erfingar John Lennons til 2050.

reyndar í dæmi Lennsons þá minnir mig að þeir félagar hafi selt höfundarréttinn (já það er hægt) sinn fyrir einhverjar skriljónir.

Fréttin vísar til laga um framlengingu höfundarréttar á UPPTÖKUM á tónlist.   Þannig að upptakan sem George martin gerði með bítlunum er nú varin í 70 ár í stað 50.

Fólk er mjög oft að rugla saman plötuútgáfu og höfundarrétti, þetta tvennt er sitthvor hluturinn. Líkt of ég fengi license og færi að framleiða bréfaklemmur þá fæ ég samt og mun ekki eignast neitt í patentinu á bréfaklemmuni.

En þetta er ágætis punktur hjá þér með samanburð á höfundarr. á tónlist og vísindum.  Ertu viss um að það sé ekki lengur en ca 20 ár? 

Hvaða rök ætli liggi þar að baki?

[Bjarni Rúnar Einarsson, 23.4.2009 kl. 23:48]

Þetta eru gjörólíkir hlutir.  Uppfinningar eru nytsamleg tæki, sem jafnframt er oft óljóst hvernig virka.  Til dæmis ferli í efnafræði, eða uppbygging tölvukubbs - það getur verið erfitt að finna út hvernig uppfinning virkar ef höfundurinn vill ekki segja manni.

Einkaleyfi voru fundin upp sem lausn á þessu: gefa uppfinningarmanni einkaleyfi á apparatinu í takmarkaðan tíma, gegn því að hann upplýsi alla um hvernig það virkar svo aðrir geti lært af reynslunni og framþróun orðið án þess að allir væru að tefja hlutina með því að eiga fullt af leyndarmálum.

Einkaleyfi fyrnast á 20 árum, sem var talinn nægur tími til að uppfinningamaður gæti grætt vel, en ekki svo langur tími að það hamlaði framþróunn vísinda og tækni.

20 ár voru ekkert langur tími þegar þessi einkaleyfi voru ný, en staðan hefur breyst.

Í dag, sérstaklega í tölvugeiranum, er þetta óralangur tími og einkaleyfi eru orðin gríðarleg hindrun í nýsköpun.  Sem betur fer eru flest tölvu-einkaleyfi ólögleg í Evrópu, en í Bandaríkjunum er þetta orðið verulegt vandamál.

Þetta snérist n.b. aldrei um það að það að einstaklingar ættu einhvern rétt á að eiga hugmyndir. Það er seinnitíma misskilningur, sem kynnt er undir af þeim sem vilja græða að eilífu á stundarvinnu.